Di tích lịch sử văn hóa cấp Quốc gia đền Sòng Sơn

21/12/2024 38 0

Theo Quốc lộ số 1A từ Hà Nội vào miền Trung, hết địa phận tỉnh Ninh Bình, du khách đến địa phận phường Bắc Sơn thị xã Bỉm Sơn vào vãn cảnh đền Sòng Sơn - Thánh đường thờ nữ thần Vân Hương - Liễu Hạnh Công chúa - Thánh Mẫu Liễu Hạnh.

Đền Sòng Sơn - di tích lịch sử quốc gia nổi tiếng tại xứ Thanh

Đền Sòng Sơn được khởi dựng năm nào, đến nay vẫn chưa tìm được tư liệu xác định chính xác. Truyền thuyết làng Cổ Đam kể rằng: Vào khoảng niên hiệu Vĩnh Tộ nhà Lê (1619-1628) một ông lão người làng Cổ Đam được Tiên chúa Liễu Hạnh nhập hồn báo mộng “Hãy nói với dân làng dựng cho Ta một ngôi đền để ta ngự, Ta sẽ phù hộ cho các ngươi”. Theo lời Tiên Chúa, vào một sáng cuối tháng Giêng, ông lão mang một gậy tre đến khu vực Đền Sòng cắm xuống đất, thắp hương và khẩn cầu “Nếu cây gậy này mà tươi tốt thì chúng con sẽ chọn đất này để lập đền tôn thờ tiên chúa”. Ít lâu sau cây gậy tre nảy lá, đâm măng, lớn lên thành bụi tươi tốt. Dân làng cho rằng nữ thần Liễu Hạnh đã hiển thánh tại đây liền vận động góp tiền của xây dựng bên cạnh bụi tre thần.

Ngôi Đền được tu bổ vào thời Cảnh Hưng, triều vua Lê Hiển Tông (1740- 1786), Năm Duy Tân thứ sáu (1912), năm Khải Định thứ tư (1919), năm Bảo Đại thứ ba (1928) và được tu sửa lại vào năm 1939. Năm 1993 được Bộ Văn hóa - Thông tin công nhận là di tích lịch sử - văn hóa cấp Quốc gia. Đền Sòng Sơn là nơi thờ Nữ Thần Vân Hương - Bà Chúa Liễu Hạnh hay Thánh Mẫu Liễu Hạnh - Một trong bốn vị Thánh bất tử của dân tộc Việt Nam. Tại đây có phối thờ các ông Hoàng và Đức Thánh Trần Hưng Đạo Vương.

Theo “Truyền kỳ tân phả” thì Liễu Hạnh là Đệ Nhị tiên chúa Quỳnh Nương, con gái của Ngọc Hoàng Thượng đế vì phạm lỗi đánh rơi chén Ngọc trong một buổi Lễ chầu Thiên Đình nên bị đầy xuống trần gian thác sinh vào nhà họ Lê ở thôn Vân Cát, xã An Thái, huyện Thiên Bản, Phủ Nghĩa Hưng (nay là huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Định) mang tên là Giáng Tiên.Sau3 lầntríchgiáng, Tiên chúa được Ngọc Hoàng cho hạ giới mỗi khi Tiên chúa mong muốn và về sau không phải hoá kiếp nữa.Sẵn có phép màu biến hóa, Tiên chúa vân du ở khắp mọi vùng đất sơn thuỷ, kỳ tú, Tiên chúa thường hoá phép trừng phạt kẻ ác, gia ân kẻ hiền.. Người đã từng giúp đỡ các học trò nghèo như Cống Quỳnh (Quê Hoàng Hoá) trên đường ra Bắc đi thi, đã từng hoá phép dạy bảo dân chúng vùng Tam Điệp, Ninh Bình trồng dâu nuôi tằm, dệt vải, từnghoá phép nhờ Trạng Bùng Phùng Khắc Khoan khởi dựng lại chùa Bắc Lễ, Đền Tiên (Tỉnh Lạng Sơn ), đã cùng đàm đạo thơ văn với Phùng Khắc Khoan (tức Trạng Bùng), Cử nhân họ Ngô và Tú tài họ Lý ở Tây Hồ (Hà nội). Sau đó Tiên chúa cưỡi mây, bay vào ẩn cư bên núi Sóc Tỉnh Nghệ an.

Tiên Thánh được triều đình phong sắc: Mã Hoàng Công Chúa; Chế thắng Hòa Diệu Đại Vương; Thượng thượng đẳng phúc thần. Có thể nói Tiên Chúa Liễu Hạnh xuống trần không phải chỉ để mưu cầu hạnh phúc riêng cho mình, mà Tiên chúa xuống Trần để lĩnh một sứ mệnh thiêng liêng cao cả là khuyến thiện, trừ ác, ban phúc cho người tốt, giáng hoạ kẻ xấu, phò nước giúp dân. Và cũng vì thế, nhiều nơi trong cả nước đã lập Đền thờ Mẫu. Trong hệ thống đền thờ Thánh Mẫu Liễu Hạnh thì uy nghi và linh thiêng nhất vẫn là đền Sòng Sơn - Nơi Thánh Mẫu Hiển Thánh. 

Lầu Vọng cảnh

Lễ hội Đền Sòng được tổ chức vào tháng Ba âm lịch hằng năm, thu hút đông đảo du khách thập phương đến hành hương, cầu nguyện và tìm hiểu về lịch sử, văn hóa của ngôi đền.

Với cảnh quan thoáng đãng, không gian thanh tịnh và giá trị tâm linh sâu sắc, Đền Sòng Sơn là điểm đến không thể bỏ qua cho những ai yêu thích khám phá văn hóa, tín ngưỡng của người Việt. Ngôi đền không chỉ là chốn tâm linh linh thiêng mà còn là niềm tự hào của người dân xứ Thanh, nơi lưu giữ những câu chuyện và truyền thống lịch sử lâu đời.

Twitter