Chùa Sùng Nghiêm Diên Thánh

21/12/2024 37 0

Cầu đá – Lối vào chùa Sùng Nghiêm Diên Thánh

Chùa Sùng Nghiêm Diên Thánh, thường được gọi là chùa Duy Tinh, tọa lạc tại làng Duy Tinh, xã Văn Lộc, huyện Hậu Lộc, tỉnh Thanh Hóa. Đây là một trong những ngôi chùa cổ kính, mang đậm dấu ấn lịch sử và tâm linh của xứ Thanh. Chùa Sùng Nghiêm Diên Thánh có nguồn gốc từ thời Lý, được dựng ở làng Duy Tinh, thuộc quận Cửu Chân, trấn Thanh Hoa. Vào thời Lý - Trần, vùng đất này là trung tâm chính trị, kinh tế của xứ Thanh, đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển vùng đất này. Từ thời Lê đến Nguyễn, Duy Tinh vẫn giữ vị trí trung tâm của huyện Hậu Lộc. Điều này cho thấy, từ xa xưa, chùa Duy Tinh đã nằm trong một khu vực dân cư đông đúc, phát triển và là một trung tâm "đô thị" sớm của xứ Thanh.

Chùa Sùng Nghiêm Diên Thánh được xây dựng lại trên nền chùa cũ đã đổ nát, vào khoảng sau sự kiện vua Lý Nhân Tông đi tuần phương Nam vào tháng 2 năm Bính Thân (1116). Khi đến địa hạt Châu Ái, vua Lý Nhân Tông đã dừng lại để thị sát và thấy dân tình hòa thuận, đời sống no ấm, yên vui. Sau khi trở về kinh đô, nhà vua tỏ ý hân hoan và vui mừng. Để báo đáp ơn vua và chúc tụng quốc vận dài mãi, quan Thông giám họ Chu - người giữ quyền coi quận Cửu Chân - đã chủ trì tổ chức xây dựng lại ngôi chùa trên nền cũ của một ngôi chùa cổ. Người được phân công trông coi trực tiếp việc dựng chùa là Huyện lệnh Lê Chiếu. Vốn liếng xây dựng do nhân dân đóng góp, và lực lượng xây dựng cũng chính là người dân địa phương.

Cảnh quan chùa Sùng Nghiêm Diên Thánh

Chùa đã được đầu tư trùng tu, xây mới nhiều hạng mục công trình như: Mở rộng khuôn viên, nâng cấp sân, đường đi lối lại trong chùa, xây cầu vòng bằng đá bắc qua hồ sen, xây hai dãy nhà hai bên to cao ngoảnh mặt vào nhau dùng để thờ các vị khai sinh ra chùa, đồng thời là nơi làm việc, tiếp khách, nơi nghỉ của các sư. Việc trùng tu lại chùa dù khang trang, bề thế hơn chùa cũ, nhưng kiểu cách kiến trúc (cột, kèo, khóa giang, đòn tay, kẻ bẩy, chồng rường, cửa, các đường chỉ, hoa văn họa tiết...) thì vẫn theo như cũ. Chùa Sùng Nghiêm Diên Thánh có giá trị lớn về mặt lịch sử, văn hóa, là một trong số rất ít chùa cổ có từ thời Lý còn lại ở Thanh Hóa. Chùa còn nhiều hiện vật cổ quý hiếm như: Kiểu dáng kiến trúc, tượng Phật, tấm bia thời Lý (khắc năm 1118), tấm bia thời Lê (khắc năm 1604), bệ đá hình sư tử đội tòa sen (tương tự bệ đá chùa Thầy ở Hà Nội), các tượng gỗ có từ thế kỷ thứ XVII, chuông đúc thời Gia Long (năm 1818), ngói lá đề, gạch hoa thời Lý.

Với những giá trị to lớn ấy, năm 1990 chùa được Bộ Văn hoá, Thông tin (nay là Bộ VHTTDL) công nhận là di tích lịch sử - văn hóa cấp quốc gia; năm 2019 được UBND tỉnh Thanh Hoá công nhận là điểm du lịch cấp tỉnh.

Chùa Sùng Nghiêm Diên Thánh - tòa Tam bảo

Năm 2005, nhà tổ mới được phục dựng và năm 2007, cầu đá được hoàn thành. Cho tới năm 2010, các đơn nguyên trong cấu trúc của Sùng Nghiêm Diên Thánh cơ bản được hoàn thiện, đảm bảo được sự nguyên gốc và cảnh quan của ngôi chùa xưa cũ. Mái chùa cong lợp ngói uyên ương, góc mái “vươn lên như cánh bay”, chạm trổ rồng bay phượng múa, chấn song uốn lượn cho thấy rõ quy mô, tầm vóc, giá trị của Sùng Nghiêm Diên Thánh hiện nay. Ở chùa, ngay trong Tam bảo, còn ba ban thờ Phật bề thế mà xưa nay, giới nghiên cứu vẫn quen gọi là bệ đá hoa sen hình hộp thời Trần. Không chỉ có di vật của thời Trần, thời Lê Trung hưng, mà trong chùa còn cả dấu ấn thời Nguyễn, minh chứng do sự tồn tại lâu dài của ngôi chùa này. Đó là ba pho tượng Quan Âm (niên đại thế kỉ XVIII) và quả chuông được đúc vào năm Gia Long thứ 11 (1812).

Hằng năm, lễ hội truyền thống chùa Sùng Nghiêm Diên Thánh và làng văn hóa Duy Tinh được tổ chức từ ngày 8-10/2 âm lịch

Chùa Sùng Nghiêm Diên Thánh, với kiến trúc cổ kính, không gian tĩnh lặng và linh thiêng, là điểm đến lý tưởng cho những ai muốn tìm hiểu về lịch sử, văn hóa và tâm linh của xứ Thanh. Một lần đến đây, du khách sẽ cảm nhận được sự hòa quyện giữa con người và thiên nhiên, giữa quá khứ và hiện tại, mang lại những trải nghiệm đáng nhớ và ý nghĩa.

Bài viết liên quan

Twitter